Diễn văn của Ngô Bội Y (Keynote Khai mạc SMF 2024 in Taipei)

Xin chào mọi người, tôi là Ngô Bội Y, một nữ chính trị gia đến từ Dân Tiến Đảng Đài Loan. Tôi từng giữ chức Ủy viên Hội đồng Thành phố Đài Bắc trong gần sáu năm, hiện nay là thành viên Ủy ban Giáo dục và Văn hóa của Viện Lập pháp. Tôi rất vinh dự được mời đến phát biểu với chủ đề về sự thay đổi xã hội do nghệ thuật mang lại. Tôi muốn bắt đầu bằng việc tham gia phong trào sinh viên Hoa Hướng Dương vì cách đây mười năm phong trào xã hội này đã tạo ra ảnh hưởng sâu sắc đến Đài Loan.

Năm 2014, Quốc Dân Đảng cố gắng thông qua một thoả thuận thương mại dịch vụ với Trung Quốc đại lục tại Viện Lập pháp. Quy trình này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gia tăng khả năng kiểm soát Đài Loan của Trung Quốc. Thoả thuận này sẽ làm cho nền kinh tế Đài Loan phụ thuộc lớn vào Trung Quốc đại lục, gây tổn hại nghiêm trọng đến chủ quyền của Đài Loan. Trung Quốc liên tục xâm nhập vào xã hội và chính trị Đài Loan thông qua quân sự, kinh tế và phát tán tin giả. Họ cũng gây áp lực lên Đài Loan bằng các cơ hội kinh tế và thương mại, chẳng hạn như cấm xuất khẩu nông sản.

Khi đó, tôi cùng một nhóm sinh viên và tổ chức công dân đã tiến vào Viện lập pháp, chiếm lĩnh nghị trường và bắt đầu 24 ngày biểu tình, đó chính là phong trào Hoa Hướng Dương. Trong và ngoài Viện Lập pháp, mọi người đã sử dụng graffiti, băng rôn và nghệ thuật sắp đặt để bày tỏ sự ủng hộ cho phong trào. Một ban nhạc tên "Bình Cứu Hoả" cũng đã sáng tác bài hát ủng hộ phong trào này.

Sau phong trào sinh viên, nhiều thanh niên quan tâm hơn đến công vụ và tích cực tham gia chính trị. Sau đó, tôi cũng chọn gia nhập Dân Tiến Đảng (DPP). Tôi bắt đầu với tư cách là đảng viên và phát ngôn nhân, sau đó tham gia cuộc bầu cử Hội đồng thành phố Đài Bắc.

Khu vực bầu cử của tôi là tại Quận Trung Chính và Quận Vạn Hoa, thuộc thành phố cổ Đài Bắc và có di sản văn hóa phong phú. Nhưng các tòa nhà ở đây cũng tương đối cũ. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ đã tham gia vào việc cải tạo cộng đồng. Tôi đã hợp tác chặt chẽ với họ và muốn chia sẻ bốn trường hợp:

1.Một là về Quan Cảnh Cầu Vồng: Trong nhiệm kỳ của tôi, tôi cùng với một số nghị viên trẻ đã thành công trong việc yêu cầu chính phủ thành phố Đài Bắc lát một quan cảnh cầu vồng ở khu thương mại Tây Môn Đình, nhằm quảng bá về bình đẳng giới và chia sẻ những góc nhìn thân thiện về giới tính. Đây là một việc khó khăn trong bối cảnh xã hội lúc đó, bởi vì quận Vạn Hoa có độ tuổi dân số cao và nhiều người kinh doanh ở đây không quen thuộc với các vấn đề của cộng đồng LGBTIQ+. Nhưng sau nhiều nỗ lực tiếp xúc với chính phủ và các tổ chức địa phương, Quan Cảnh Cầu Vồng giờ đã trở thành biểu tượng nổi tiếng của thành phố và thu hút nhiều du khách đến khu thương mại này. Hiện nay, gần như không còn tiếng nói phản đối nào đối với Quan Cảnh Cầu Vồng.

2.Hai là chuyện về Hộp Quà "Vạn Hoa Hảo Phố": Trong thời gian đại dịch Covid-19, nhiều cư dân và cửa hàng địa phương ở quận Vạn Hoa đã bị ảnh hưởng nặng nề. Vì vậy, tôi đã hợp tác với tổ chức NGO Impact Hub và các cửa hàng địa phương để cho ra mắt hộp quà "Vạn Hoa Hảo Phố", bên trong có các món đặc sản nổi tiếng của quận Vạn Hoa. Mục đích là phá vỡ giới hạn khoảng cách thông qua nền tảng trực tuyến để đưa đặc sản Vạn Hoa đến những nơi xa hơn.

Hộp quà Vạn Hoa Hảo Phố cũng được thiết kế bởi một thiết kế gia nổi tiếng, người từng đoạt giải Thiết kế Bìa Album xuất sắc tại Giải thưởng Âm nhạc Vàng (Golden Melody Awards-Best Album Design).

3.Ba là, trong cuộc bầu cử năm ngoái, tôi đã tổ chức hai sự kiện diễu hành, một trong số đó là lễ hội Halloween, mời mọi người thể hiện sự sáng tạo trong trang phục và cùng nhau vui chơi. Tôi cũng đã mời các nhóm nghệ thuật biểu diễn đến công viên công cộng, mang đến cho mọi người một trải nghiệm Halloween khác biệt.

Ngoài ra thì trong cuộc bầu cử năm ngoái cũng có những người phản đối đã gây ra các hoạt động kích động thù hận. Vì vậy, tôi muốn phản ứng tích cực, tổ chức một cuộc diễu hành vận động, mời những người biểu diễn cà kheo tham gia. Người dân cũng đã mang theo bóng bay, cờ để hưởng ứng.

Tôi tin rằng dân chủ sẽ thúc đẩy tự do và hạnh phúc, rất cần thiết để thế hệ sau lớn lên trong môi trường dân chủ và tự do. Sự kiện này cũng đã thu hút gần một ngàn người cùng nhau xuống đường, sử dụng sức mạnh của lòng nhân ái và hạnh phúc để chống lại hận thù.

4.Bốn là ở quận Vạn Hoa có một sự kiện lớn hàng năm gọi là "Lễ hội Thanh Sơn Vương". Trong lễ hội, người dân sẽ diễu hành cùng với thần linh.

Kết hợp với lễ hội Thanh Sơn Vương, trong những năm qua tôi đã tổ chức sự kiện "Vạn Hoa Đại Náo", đại diện cho Lễ hội Âm nhạc Vạn Hoa. Tôi là đồng sáng lập của sự kiện này.

Tôi đã hỗ trợ đưa các ban nhạc vào chợ truyền thống tổ chức các buổi hòa nhạc nhỏ. Trước đây, Tôi cũng đã từng hỗ trợ thực hiện việc làm đẹp và cải tạo chợ.

Nó khiến thế hệ trẻ sẵn sàng đến Vạn Hoa và tham gia chợ truyền thống hơn, đồng thời hiểu được sức hấp dẫn của các lễ kỷ niệm tôn giáo của Đài Loan thông qua các hoạt động.

Năm nay sự kiện đã bước sang năm thứ năm, chương trình năm nay sẽ tập trung vào nhạc hip-hop, rất mong được đón tiếp mọi người tham gia.

Mục đích của "Vạn Hoa Đại Náo" là mang lại sức sống mới cho khu vực Vạn Hoa, tạo ra sự giao thoa giữa tư duy trẻ và lịch sử truyền thống, từ đó phát sinh những giao thoa mới.

Tổng kết lại, Tôi không phải là nghệ sĩ hay nhà hoạt động xã hội, làm thế nào một nghị sĩ Quốc hội có thể thay đổi xã hội thông qua nghệ thuật? Trong bảy năm qua, tôi đã có những kinh nghiệm tại các khu phố cũ của Đài Bắc và tôi nhận thấy ba điều kiện rất quan trọng:

Thứ nhứt: Sự công nhận và chấp nhận từ cộng đồng. Nếu chúng ta muốn đưa vào những yếu tố mới, cần phải có sự tương tác lâu dài và sâu sắc với cộng đồng và cư dân địa phương, xây dựng mối quan hệ tin tưởng, phải thực sự hiểu biết về lối sống và văn hóa truyền thống địa phương. Phải đảm bảo rằng quá trình này có sự tham gia thảo luận của cộng đồng, thì cộng đồng mới có thể mong muốn đón nhận những yếu tố mới.

Thứ 2: Hợp tác với nghệ sĩ và tổ chức xã hội. Là một nghị viên phụ trách kiểm duyệt các hoạt động giáo dục và văn hóa của chính phủ trung ương, tôi thấy chính phủ có nhiều nguồn lực để đầu tư vào các hoạt động văn hóa nghệ thuật. Tuy nhiên, vai trò của tôi là mời chính phủ và nghệ sĩ, tổ chức xã hội đối thoại nhiều hơn ở cấp độ chính sách. Nếu các nguồn lực của chính phủ chỉ là những hợp đồng thương mại đơn thuần, chúng ta sẽ không đạt được mục tiêu thay đổi xã hội thông qua nghệ thuật.

Thứ 3 là Hợp tác và giao lưu quốc tế. Đài Loan là một quốc đảo và trong thời gian dài đã bị cô lập bởi áp lực từ Trung Quốc. Gần đây, Đài Loan may mắn được quốc tế nhìn nhận rõ hơn về sự đàn áp tự do từ Trung Quốc, và ngày càng nhiều người muốn kết bạn với Đài Loan. Nhiệm vụ quan trọng của chính phủ hiện nay là tạo cơ hội cho các tài năng nghệ thuật và văn hóa của Đài Loan được giao lưu và hợp tác bình đẳng với quốc tế.

Chúng tôi rất hoan nghênh các sự kiện như hôm nay diễn ra tại Đài Loan và hy vọng trong tương lai, mọi người sẽ trở lại Đài Loan để có cơ hội hợp tác giao lưu nghệ thuật với các cộng đồng và tổ chức xã hội ở đây. Cuối tuần này, đội tuyển bóng chày Cộng Hoà Séc sẽ thi đấu giao hữu với đội tuyển Đài Loan. Bóng chày là môn thể thao được người Đài Loan rất yêu thích. Tôi cũng đã mời 50 vận động viên Cộng hoà Séc đến thăm chùa Vạn Hoa, và chúng tôi đã chuẩn bị cho họ những "lá bùa bình an truyền thống Đài Loan", được thiết kế bởi một nhóm nghệ sĩ trẻ và đội ngũ thủ công địa phương.

Nghệ thuật là phương tiện tốt nhất để kết nối con người, và đó cũng là lý do tại sao sự can thiệp của nghệ thuật vào xã hội lại có ý nghĩa lớn lao. Là một nghị viên quốc hội Đài Loan, chúng tôi rất hoan nghênh các bạn từ Việt Nam đến thăm Đài Loan và rất mong chờ những cơ hội giao lưu trong tương lai.